Voedingsgewoonten enmilieuomstandigheden op en rond deterp Hartendorp in Warmenhuizen (12e-13e eeuw)
Rapportnummer 207
| Publicatiedatum 01 januari 2004
Auteur Haaster H. van
Download rapport
In het voorjaar van 2004 is door ADC-ArcheoProjecten een archeologisch onderzoek uitgevoerd op de terp Hartendorp in Warmenhuizen (gemeente Harenkarspel).1 Aanleiding voor dit onderzoek was de geplande aanleg van een grote kelder op de terp waardoor het ter plaatse aanwezige bodemarchief beschadigd dreigde te worden. Uit eerder verricht inventariserend onderzoek was al gebleken dat de archeologische waarde van de terp hoog is en dat de terp dus in principe behoudenswaardig is.2 De provincie Noord-Holland en de gemeente Harenkarspel hebben uitgesproken dat zij de archeologische waarden zoveel veel mogelijk in situ willen behouden. Als gevolg van dit besluit gelden er beperkingen voor nieuwbouw. Vastgesteld is dat realisatie van de geplande nieuwbouw op de terp, inclusief het graven van de kelder onevenredig veel schade toe zou brengen aan het bodemarchief en dat een opgraving noodzakelijk is om de de archeologische waarden veilig te stellen. De geschiedenis van Warmenhuizen gaat terug tot in de Vroege Middeleeuwen. In een uitgestrekt, destijds nog onontgonnen veenlandschap vestigden zich omstreeks de 8e eeuw de eerste pioniers. Ten behoeve van agrarisch gebruik werd het veenlandschap vervolgens langzaam maar zeker vanaf een noord-zuid verlopende basis ontgonnen. Het oudste ontginningspatroon verliep overwegend west-oost. Het oudste bewoningslint, waarop zich ook de terp Hartendorp bevond, lag in een lijn ten westen van de Dorpsstraat. In een latere fase is de bewoning oostwaarts verschoven naar de huidige Dorpsstraat en werden tevens de terpen opgeworpen. De terp Hartendorp ligt in het verlengde van de vlakkelandsnederzettingen uit de Vroege Middeleeuwen. De verkaveling rond Warmenhuizen bezat vóór de ruilverkaveling een overwegend west-oost verlopend patroon. De brede sloten hierin lagen doorgaans op een onderlinge afstand van tussen de ca. 90 en ca. 120 meter. Het bebouwingslint lag dwars op de kavelrichting: de sloten oostelijk en westelijk van de lintbebouwing lagen in elkaars verlengde. De kavelsloten ter plaatse van Hartendorp wijken uiteen, maar tijdens een opgraving in 1977 werd de noordelijke kavelsloot op de terp teruggevonden. De zuidelijke kavelsloot is bij de opgraving in 2004 teruggevonden. Om meer informatie over het vroegere landschap rond de terp en de activiteiten van de vroegere bewoners te verkrijgen, is aan tien grondmonsters botanisch onderzoek verricht.