Botanisch en chemisch onderzoek aan een 17e-eeuwse lakenververij in Gouda
Report number 115
| Publication date 01 januari 2001
Author Haaster H. van
Download report
In verband met de bouw van een appartementencomplex is in het voorjaar van 1999 archeologisch onderzoek verricht op de locatie Raam 9-23.1 Dit onderzoek is uitgevoerd door de archeologische vereniging Golda onder leiding van de gemeentelijk archeoloog R. Kok. De Raam ligt aan de rand van de Goudse binnenstad en was oorspronkelijk een gracht die in 1960 is gedempt. Het gebied was vroeger een druk industriegebied. Een aanwijzing daarvoor is bijvoorbeeld de naam zelf, die verwijst naar de ramen waarop de lakenwevers in het verleden hun lakens spanden. Zichtbare overblijfselen van het industriële verleden zijn de panden van de voormalige Plateelbakkerij Zuid-Holland. Ondergronds is echter nog meer terug te vinden van het industriële verleden van de Raam. Zo zijn bij eerder verricht archeologisch onderzoek in diverse panden al grote hoeveelheden pijpenmakersafval gevonden. De bouw van het appartementencomplex bood een unieke kans om verder onderzoek te doen naar de industriële geschiedenis van de Raam. De meest opvallende vondst tijdens het in 1999 gestarte archeologisch onderzoek bestond uit de funderingen van twee ovenvormige structuren die in een 17e-eeuws pand werden aangetroffen. Roetaanslag en andere sporen van verhitting toonden duidelijk aan dat het hier ging om stookplaatsen. Deze stookplaatsen werden gestookt vanuit een kelder die via een trapje toegankelijk was. Aangezien sporen van extreme verhitting en pottenbakkersafval ontbraken, werd uitgesloten dat het om pottenbakkersovens ging. Uit de vorm van de stookplaatsen werd afgeleid dat ze gebruikt werden om in ketels vloeistoffen te verhitten.2 Ook andere elementen die tijdens de opgraving zijn aangetroffen, wijzen op een productieproces waarbij vloeistoffen gebruikt zijn. Zo is vlak bij de voorgevel een groot rond houten vat aangetroffen, met een diameter van 2,4 m (S137, ton 5), en een houten bak van 1,5 x 1,8 m (S126, zie figuur 1). Figuur 1 Houten bak (spoor 126) en houten vat (spoor 137) bij de voorgevel van het pand. Foto: Gemeente Gouda. 1 De centrumcoördinaat van de vindplaats is 108.165/447.115